Ba Lan

Ba Lan (tiếng Ba Lan: Polska), thương hiệu đầu tiên là Cộng hòa Ba Lan (tiếng Ba Lan: Rzeczpospolita Polska), là 1 trong những vương quốc sở hữu tự do ở Trung Âu, tiếp giáp với những nước Đức, Slovakia, Cộng hòa Séc, Ukraina, Belarus, Litva, Nga và hải dương Baltic; diện tích S 312.696 km², số lượng dân sinh 38,5 triệu (2020) gần như là thuần chủng người Ba Lan, phần lớn (95%) bám theo đạo Công giáo Rôma được quảng bá nhập trên đây Khi non nước Ba Lan trước tiên tạo hình nhập thế kỷ loại X. Lãnh thổ Ba Lan nhập lịch sử vẻ vang có rất nhiều thay cho thay đổi, biên cương lúc bấy giờ sở hữu kể từ sau Chiến giành toàn cầu loại nhì bám theo Thoả thuận Yalta.


Cộng hoà Ba Lan
Tên phiên bản ngữ Rzeczpospolita Polska
Quốc kỳ Quốc huy

Quốc ca: Mazurek Dąbrowskiego (tiếng Việt: "Ba Lan bất diệt")
Vị trí của Ba Lan (đỏ) nhập Liên minh châu Âu (trắng)
Tổng quan
Thủ đô và thành phố lớn nhất	Warszawa 52°13′B 21°02′Đ / 52,217°B 21,033°Đ
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Ba Lan^[1]
Sắc tộc (2011^[2]^[3])	98% Người Ba Lan 2% Khác
Tôn giáo (2019^[4])	90% Kitô giáo —86% Công giáo —4% Khác 6%Không tôn giáo 1% Khác 3% Không rõ
Tên dân cư	Người Ba Lan
Chính trị
Chính phủ	Cộng hòa cung cấp tổng thống đơn nhất

• Tổng thống	Andrzej Duda
• Thủ tướng tá	Donald Tusk
• Chủ tịch Hạ viện	Szymon Hołownia
• Chủ tịch Thượng viện	Małgorzata Kidawa-Błońska
Lập pháp	Nghị viện
• Thượng viện	Thượng nghị viện
• Hạ viện	Sejm
Lịch sử
Hình thành

• Cơ Đốc giáo hoá Ba Lan^[a]	14 tháng tư năm 966
• Vương quốc Ba Lan	18 tháng tư 1025
• Thịnh vượng công cộng Ba Lan-Litva	1 mon 7 năm 1569
• Phân phân chia Ba Lan	24 mon 10 năm 1795
• Đệ nhị Cộng hòa	11 mon 11 năm 1918
• Chính phủ lưu vong	17 mon 11 năm 1939
• Ba Lan nằm trong sản	19 mon hai năm 1947
• Đệ tam Cộng hòa	31 mon 12 năm 1989^[6]
Địa lý
Diện tích
• Tổng cộng	312.696^[7] km2^[b] (hạng 69) 120,696,41 mi2
• Mặt nước (%)	1,48 (2015)^[10]
Dân số
• Ước lượng 2020	38.268.000^[8] (hạng 38)
• Mật độ	123/km² (hạng 83) 319,9/mi²
Kinh tế
GDP (PPP)	Ước lượng 2021
• Tổng số	$1,363 ngàn tỷ^[11] (hạng 20)
• Bình quân đầu người	$35.957^[11] (hạng 39)
GDP (danh nghĩa)	Ước lượng 2021
• Tổng số	$642 tỷ^[11] (hạng 22)
• Bình quân đầu người	$16.930^[11] (hạng 44th)
Đơn vị tiền tệ	Złoty Ba Lan (PLN)
Thông tin khác
Gini^? (2019)	28,5^[12] thấp
HDI^? (2019)	0,880^[13] rất cao · hạng 35
Múi giờ	UTC+1 (CET)
• Mùa hè (DST)	UTC+2 (CEST)
Cách ghi ngày tháng	dd/mm/yyyy (CE)
Giao thông bên	phải
Mã điện thoại	+48
Tên miền Internet	.pl
Trang web poland.pl

Quốc gia Ba Lan được xây dựng kể từ rộng lớn 1.000 năm trước đó và đạt cho tới thời kỳ hoàng kim ở ngay gần thời điểm cuối thế kỷ XVI bên dưới thời Triều đại Jagiellonia, Khi Ba Lan là 1 trong những trong mỗi nước lớn số 1, tối đa và mạnh mẽ nhất Châu Âu. Năm 1791, hạ viện của Khối phát đạt công cộng Ba Lan-Litva đồng ý Hiến pháp mùng 3 mon 5, hiến pháp văn minh trước tiên của châu Âu và loại nhì bên trên toàn cầu sau Hiến pháp Hoa Kỳ. Ngay tiếp sau đó, nước này ngừng tồn bên trên sau thời điểm bị phân loại vày những nước láng giềng là Nga, Áo và Phổ. Ba Lan giành lại song lập năm 1918 sau Chiến giành toàn cầu loại nhất với tư cơ hội Nền Cộng hoà Ba Lan loại nhì. Sau Chiến giành toàn cầu loại nhì nước này phát triển thành một vương quốc vệ tinh ma bám theo ngôi nhà nghĩa nằm trong sản của Liên bang Xô viết lách với cái brand name Cộng hòa Nhân dân Ba Lan. Năm 1989 cuộc bầu cử cung cấp nhiều đảng trước tiên bên trên Ba Lan thời hậu chiến đang được dứt cuộc đấu giành của Công đoàn Đoàn Kết (Solidarność) Khi trào lưu này vượt mặt những người dân núm quyền nằm trong Đảng nằm trong sản Ba Lan. Nền Cộng hoà Ba Lan loại tía thời điểm hiện tại đã và đang được xây dựng vài ba năm sau thời điểm một hiến pháp mới mẻ thành lập năm 1997. Năm 1999 thâm nhập NATO, và năm 2004 nhập cuộc nhập Liên minh châu Âu.

Ba Lan là 1 trong những cường quốc nhập điểm Trung Âu. Nền kinh tế tài chính Ba Lan là nền kinh tế tài chính rộng lớn loại sáu nhập EU tính bám theo GDP (tính bám theo PPP) và là 1 trong những trong mỗi nền kinh tế tài chính biến hóa năng động bên trên toàn cầu. Ba Lan có tiếng xuất khẩu những món đồ như công cụ, mặt hàng đan, hoá hóa học, tài nguyên, mộc, thành phầm về domain authority và giấy tờ. Đất nước này cũng đạt thứ hạng tốt về Chỉ số cải tiến và phát triển nhân loại. Ba Lan là 1 trong những vương quốc sở hữu nền kinh tế tài chính cải tiến và phát triển, một trong mỗi nền kinh tế tài chính có thu nhập cao bám theo phân loại của Ngân mặt hàng toàn cầu, với nút sinh sống, những bảng xếp thứ hạng về unique cuộc sống đời thường, đáng tin cậy công nằm trong, dạy dỗ và tự tại kinh tế tài chính cũng xếp Ba Lan ở địa điểm cao nhập điểm và bên trên toàn cầu. Cạnh cạnh một khối hệ thống dạy dỗ tè học tập và trung học tập cải tiến và phát triển, dạy dỗ ĐH ở Ba Lan là trọn vẹn free, non nước cũng hỗ trợ một khối hệ thống phúc lợi an sinh xã hội rộng thoải mái và một khối hệ thống đỡ đần sức mạnh thông dụng toàn dân. Ba Lan sở hữu tổng số 16 Di sản Thế giới được UNESCO thừa nhận, 15 nhập số này là những di tích văn hóa truyền thống.

Tên gọi của Ba Lan nhập giờ đồng hồ Việt bắt mối cung cấp kể từ giờ đồng hồ Trung. Trong giờ đồng hồ Anh, vương quốc này được goi là "Poland". phẳng giờ đồng hồ Trung, "Po-land" được phiên âm trở thành "波蘭" (pinyin: "Bō lán"). "波蘭" sở hữu âm Hán Việt là "Ba Lan".^[14]

"Cộng hòa Ba Lan" nhập giờ đồng hồ Ba Lan là Rzeczpospolita Polska. Từ rzeczpospolita là cái brand name lịch sử vẻ vang từng được dùng liên tiếp kể từ thế kỷ XVI, thời còn tồn bên trên Khối phát đạt công cộng Ba Lan - Litva, một cơ chế quân ngôi nhà tự quý tộc bầu lựa chọn. Thuật ngữ rzeczpospolita hoàn toàn có thể đem chân thành và ý nghĩa "thịnh vượng chung" hoặc "cộng hoà" (có nhì cơ hội dịch quý phái giờ đồng hồ Ba Lan cho tới thuật ngữ republic của giờ đồng hồ Anh: republika và rzeczpospolita; nghĩa loại nhì hiện nay chỉ được dùng riêng biệt cho tới Ba Lan, ví dụ Republika Czeska - Cộng hoà Séc, Republika Francuska - Cộng hoà Pháp, vân vân). Trong thời bên dưới quyền nằm trong sản (1952-1989) thương hiệu đầu tiên của nước này là Cộng hòa Nhân dân Ba Lan (Polska Rzeczpospolita Ludowa), cái brand name này là sự việc ngắt đoạn có một không hai nhập lịch sử vẻ vang cơ hội gọi thương hiệu đầu tiên.

Ba Lan năm 1020 bên dưới triều đại Piast

Ba Lan chính thức phát triển thành một thực thể và bờ cõi được ghi nhận kể từ khoảng chừng thời điểm giữa thế kỷ loại X bên dưới thời triều đại Piast. Nhà vua Ba Lan trước tiên được biên chép nhập lịch sử vẻ vang, Mieszko I, được cọ tội năm 966, đồng ý Công giáo thực hiện tôn giáo đầu tiên mới mẻ của vương quốc, và phần lớn dân sinh sống đều cải bám theo đạo này nhập thế kỷ tiếp theo.

Ở thế kỷ XII, Ba Lan bị phân tạo thành nhiều vương quốc nhỏ rộng lớn, những vương quốc này tiếp sau đó đã biết thành những lực lượng Mông Cổ tàn đập phá trong mỗi năm 1241, 1259 và 1287. Năm 1320 Władysław I phát triển thành vua nước Ba Lan mới mẻ tái ngắt thống nhất. Con trai ông, Kazimierz III, thắt chặt và chấn chỉnh lại nền kinh tế tài chính Ba Lan, xây cất những thành tháp mới mẻ và thành công nhập trận đánh với Lãnh thổ công tước đoạt Ruthenia (Lwów phát triển thành một TP.HCM Ba Lan).

Tử thần Đen (nạn dịch hạch) tác động cho tới hầu hết từng vùng châu Âu nhập quy trình tiến độ 1347-1351 ko lan cho tới Ba Lan cho đến tận năm 1389^[15].

Thời triều đại Jagiellon, lập liên minh với nước láng giềng Litva. Một thời kỳ hoàng kim ra mắt nhập thế kỷ XVI sau thời điểm Liên minh Lublin, lập đi ra Khối phát đạt công cộng Ba Lan-Litva. Các công dân Ba Lan tự tôn về những quyền tự tại thời trước (Złota Wolność) của tôi và khối hệ thống nghị viện Sejm, với quyền ưu tiên lớn số 1 giành cho giới quý tộc szlachta. Từ thời ấy, người Ba Lan đang được coi tự tại là độ quý hiếm cần thiết nhất của họ; người Ba Lan thông thường tự động gọi bản thân là "quốc gia của những người dân tự động do". Về bờ cõi, Ba Lan bành trướng đi ra xung xung quanh, rung rinh nhiều vùng khu đất của Đế chế Nga (những vùng mà bấy giờ là Ucraina và Belarus) và thậm chí còn còn từng vây hãm thủ đô Moskva của Nga nhập năm 1612.

Khối phát đạt công cộng Ba Lan-Litva ở thời rộng lớn lớn số 1, Khi bọn họ đô hộ phần rộng lớn Ucraina và Belarus hiện nay nay

Giữa thế kỷ XVII, Thụy Điển xâm lăng Ba Lan nhập thời kỳ láo lếu loàn của vương quốc này được gọi là "Đại hồng thủy" (potop). đa phần trận đánh ngăn chặn Đế quốc Ottoman, Nga, Cossacks, Transilvania và Brandenburg-Phổ sau cùng kết giục nhập thời điểm cuối năm 1699. Trong 80 năm tiếp theo sau, sự suy vi của cơ quan ban ngành TW và sự đình trệ của những ấn định chế khiến cho vương quốc trở thành suy giảm, dẫn cho tới khuynh phía vô chính phủ nước nhà và tăng hiện tượng tùy thuộc vào Nga. Cuối nằm trong điều này dẫn cho tới Liberum Veto (phủ quyết tự động do), được chấp nhận ngẫu nhiên một member nghị viện nào thì cũng hoàn toàn có thể thực hiện đình trệ hoạt động và sinh hoạt của Sejm nhập kỳ họp, thực hiện bại liệt trọn vẹn ngẫu nhiên nỗ lực cách tân nào là. Các Sa hoàng Nga tận dụng hiện tượng chủ yếu trị láo lếu loàn này hỗ trợ chi phí cho tới những kẻ phản quốc nhập nghị viện nhằm bọn chúng ngăn ngừa từng cách tân và nỗ lực xây dựng hiến pháp mới mẻ quan trọng cho tới Ba Lan.Bản mẫu:Polish statehood

Thời kỳ Khai Sáng ở Ba Lan đang được tạo nên ĐK tiện nghi cho việc cải tiến và phát triển trào lưu vương quốc tái ngắt thiết tổ quốc, tạo nên hiến pháp văn phiên bản văn minh trước tiên của châu Âu, Hiến pháp mùng 3 mon 5 năm 1791. Quá trình cách tân bị ngừng trệ với tía lượt phân loại Ba Lan thân ái Nga, Phổ và Áo trong số năm 1772, 1793 và 1795, khiến cho nước này trọn vẹn tan tung. Những người Ba Lan cảm nhận thấy nền song lập của mình đang được mất mặt lên đường và đang được rất nhiều lần đứng lên ngăn chặn những kẻ xâm lăng (xem Danh sách những cuộc khởi nghĩa Ba Lan).

Napoléon Bonaparte tái ngắt lập vương quốc Ba Lan bên dưới thương hiệu Công quốc Warszawa, tuy nhiên sau những trận đánh giành của Napoléon, Ba Lan một lần tiếp nữa lại bị phân loại vày Khối Đồng Minh kháng Napoleon bên trên Hội nghị Wien. Phần phía tấp nập tự những Sa hoàng Nga quản lý với tư cơ hội một Vương quốc Hội nghị, và sở hữu một hiến pháp tự tại. Tuy nhiên, những Sa hoàng nhanh gọn thu hẹp những quyền tự tại của những người Ba Lan và sau cùng đang được sáp nhập nước này bên trên thực tiễn (de facto). Cuối thế kỷ XIX, vùng Galicia nằm trong quyền vận hành của Áo đang trở thành ốc hòn đảo tự tại của Ba Lan.

Trong Chiến giành toàn cầu loại nhất toàn bộ những nước Đồng Minh đồng ý việc bình phục vương quốc Ba Lan tuy nhiên Tổng thống Hoa Kỳ Woodrow Wilson đang được tuyên tía bên trên Điểm 13 nhập văn phiên bản Mười tư Điểm của ông. Một thời hạn cộc sau thời điểm Đức đầu mặt hàng nhập mon 11 năm 1918, Ba Lan tái ngắt giành song lập phát triển thành nền Cộng hòa Ba Lan loại nhì (II Rzeczpospolita Polska). Nước này tái ngắt xác định sự song lập của tôi sau hàng loạt những cuộc xung đột quân sự chiến lược, có tiếng nhất là cuộc Chiến giành Ba Lan-Xô viết lách 1919-1921, kết giục với việc Ba Lan rung rinh đóng góp vùng Tây Ucraina và Tây Belarus.

Ba Lan nhập quy trình tiến độ 1922 - 1938

Cuộc Đảo chủ yếu mon 5 năm 1926 của Józef Piłsudski khiến cho quyền trấn áp nền Cộng hòa Ba Lan loại nhì rớt vào tay trào lưu Sanacja. Thời kỳ này kéo dãn cho tới Khi Chiến giành toàn cầu loại nhì nổ đi ra ngày một mon 9 năm 1939, Khi nước Đức Phát xít và Liên bang Xô viết lách tiến công Ba Lan (17 mon 9). Warszawa bị rung rinh ngày 28 mon 9 năm 1939 và Ba Lan được tạo thành nhì vùng, vùng phía Tây nằm trong quyền trấn áp của Đức Phát xít, còn vùng phía Đông (những bờ cõi tuy nhiên Ba Lan rung rinh kể từ Liên Xô nhập năm 1921) được trao trả cho tới Liên Xô như được đồng thuận nhập Hiệp ước Ribbentrop-Molotov. Phần phía tấp nập nằm trong Phát xít Đức được gộp nhập vùng nhà nước Chung, và phần phía tây (đa số từng nằm trong Đức trước Chiến giành toàn cầu loại nhất) được sáp nhập nhập Nhà nước Đức.

Trong số toàn bộ những vương quốc liên quạn cho tới trận đánh, Ba Lan sở hữu Phần Trăm thiệt sợ hãi nhân mạng cao nhất: rộng lớn 6 triệu con người bị tiêu diệt, 50% nhập số này là người Ba Lan gốc Do Thái. Ba Lan cũng chính là nước sở hữu số quân tham lam chiến đứng nhập khối Đồng Minh, cùng theo với Hoa Kỳ, và Anh Quốc và Liên Xô, nhằm vượt mặt trọn vẹn Phát xít Đức. Khi kết giục cuộc chiến tranh, những biên cương của Ba Lan được không ngừng mở rộng tăng về phía tây, biên cương phía tây được tách cho tới ranh giới Oder-Neisse, trong những khi ấy biên cương phía tấp nập lùi về ranh giới Curzon, tương tự như đường giáp ranh biên giới giới năm 1919 với Liên Xô. Nước Ba Lan mới mẻ xuất hiện nay nhỏ hơn trước đây 20% với diện tích S 77.500 km² (29.900 dặm vuông). Việc sửa thay đổi biên cương đang được buộc mặt hàng triệu con người Ba Lan, Đức, Ukraina và Do Thái nên tách vứt ngôi nhà cửa ngõ.

Cuối Chiến giành toàn cầu loại nhì, những bờ cõi màu sắc hồng được fake kể từ Ba Lan quý phái Liên Xô và những bờ cõi gold color kể từ Đức quý phái Ba Lan. Lãnh thổ Ba Lan ngày này về cơ phiên bản là tương tự như thời lập quốc nhập thời điểm giữa thế kỷ 10

Hậu ngược của những sự khiếu nại bên trên là Ba Lan, lượt trước tiên nhập lịch sử vẻ vang nhiều văn hóa truyền thống của mình, phát triển thành một tổ quốc thống nhất chủng tộc. Một xã hội Ba Lan thiểu số vẫn đang được sinh sống ở những nước phụ cận như Ukraina, Belarus và Latvia, tương tự bên trên những nước không giống (xem nội dung bài viết người Ba Lan để hiểu số lượng dân). Số số lượng dân cư Ba Lan bên trên quốc tế phần đông nhất là ở Hoa Kỳ.

Liên bang Xô viết lách xây dựng đi ra một chính phủ nước nhà nằm trong sản ngôi nhà nghĩa mới mẻ bên trên Ba Lan, tương tự động với phần lớn còn sót lại của Khối Đông Âu. Sự liên minh quân sự chiến lược bên phía trong Khối Hiệp ước Warszawa) nhập xuyên suốt thời kỳ Chiến giành Lạnh cũng là 1 trong những phần của sự việc thay cho thay đổi này. Năm 1948, bước fake quý phái ngôi nhà nghĩa nằm trong sản khiến cho nước này chính thức lao vào thời kỳ núm quyền đơn đảng. Nước Cộng hòa Nhân dân Ba Lan (Polska Rzeczpospolita Ludowa) được đầu tiên tuyên tía xây dựng năm 1952. Năm 1956 cơ quan ban ngành chính thức thả lỏng trấn áp, thả tự tại một trong những tù nhân chủ yếu trị. Trong quy trình tiến độ 1952-1975, kinh tế tài chính Ba Lan cải tiến và phát triển nhanh gọn nhờ công nghiệp hóa với việc trợ hùn của Liên Xô. Các sản phẩn xuất khẩu chủ yếu của Ba Lan nhập thời kỳ này là tàu hải dương, đầu máy xe cộ lửa, thành phầm công nghiệp, hóa hóa học... Nước này còn hoàn toàn có thể tự động sản xuất nhiều thành phầm technology tiên tiến và phát triển như xe cộ tăng T-72, pháo tự động hành, linh phụ kiện máy cất cánh hành động.

Tuy nhiên, kinh tế tài chính chính thức trì trệ từ thời điểm năm 1980 dẫn cho tới việc xây dựng "Công đoàn Đoàn Kết" ("Solidarność") trái lập, và tổ chức triển khai này dần dần phát triển thành một lực lượng trái lập chủ yếu trị. Công đoàn Đoàn kết thực hiện xói ngót tác động cai trị của Đảng Công nhân Thống nhất Ba Lan tức Đảng nằm trong sản Ba Lan; cho tới năm 1989 bọn họ đang được giành được thắng lợi vang lừng nhập cuộc bầu cử nghị viện, và Lech Wałęsa, một ứng viên của Công đoàn Đoàn kết đang được thắng cử tổng thống năm 1990. Phong trào Công đoàn Đoàn kết đang được góp thêm phần to tát rộng lớn nhập sự sụp ụp nhanh gọn tiếp sau đó của những chính phủ nước nhà ngôi nhà nghĩa nằm trong sản bên trên từng Đông Âu.

Bản thiết bị của Ba Lan hiện nay đại

Một công tác liệu pháp sốc đầu những năm 1990 đang được được chấp nhận nước này quy đổi nền kinh tế tài chính phát triển thành một trong mỗi nền kinh tế tài chính phát triển thời gian nhanh ở vùng Trung Âu nhập những năm 1999. Dù lâm vào tình thế hiện tượng sụt tách trong thời điểm tạm thời những chi phí chuẩn chỉnh kinh tế tài chính và xã hội, tuy nhiên nước này đang được đã đạt được nhiều nâng cấp về tự tại ngôn luận, quản lý tổ quốc bám theo quy định nghị viện. Ba Lan là nước hậu nằm trong sản trước tiên Phục hồi lại kinh tế tài chính sau rủi ro chủ yếu trị, đạt cho tới nút GDP vày với nút trước năm 1989. Tuy nhiên, nhiều ngành thế mạnh 1 thời của Ba Lan như đóng góp tàu, sản xuất máy đang được vĩnh viễn mất mặt lên đường sau thời kỳ này.

Năm 1991 Ba Lan phát triển thành member Nhóm Visegrad và thâm nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) năm 1999 cùng theo với Cộng hòa Séc và Hungary. Ba Lan đang được đồng ý thâm nhập Liên minh châu Âu nhập một cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức triển khai nhập mon 6 năm 2003, và đầu tiên phát triển thành member ngày 1/5 năm 2004. Ba Lan thâm nhập Hiệp ước Schengen nhập trong năm 2007, vì thế, biên cương của tổ quốc này với những vương quốc member không giống của Liên minh châu Âu đã biết thành toá vứt, được chấp nhận người dân Ba Lan được tự tại dịch rời trọn vẹn nhập bờ cõi của đa số những nước EU. Một phần biên cương phía tấp nập của Ba Lan hiện nay tạo nên trở thành biên cương của EU với những nước Belarus, Nga và Ukraine. Khu vực biên cương này càng ngày càng được đảm bảo chất lượng, và một trong những phần kéo đến việc đưa ra cụm kể từ 'Pháo đài châu Âu'.

Trong nỗ lực tăng nhanh liên minh quân sự chiến lược với những nước láng giềng, Ba Lan đang được xây dựng Nhóm Visegrád với Hungary, Cộng hòa Séc và Slovakia, với tổng số 3.000 quân sĩ đang được sẵn sàng nhằm tổ chức thực hiện. Hình như, ở phía tấp nập Ba Lan, bọn họ đang được xây dựng group hành động LITPOLUKRBRIG với Litva và Ukraine. Các group hành động này tiếp tục hoạt động và sinh hoạt phía bên ngoài NATO và nhập phạm vi của Sáng loài kiến Quốc chống châu Âu.

Vào ngày 10 tháng tư năm 2010, Tổng thống Cộng hòa Ba Lan, Lech Kaczyński, cùng theo với 89 quan lại chức cung cấp cao không giống của Ba Lan đang được bị tiêu diệt nhập một vụ tai nạn đáng tiếc máy cất cánh thảm khốc ngay gần Smolensk, Nga. Năm 2011, đảng núm quyền là Đảng Nền tảng Dân sự (Civic Platform) đang được giành thành công nhập cuộc bầu cử quốc hội. Ba Lan thâm nhập Cơ quan lại Vũ trụ châu Âu nhập thời điểm năm 2012, và đồng tổ chức triển khai giải soccer UEFA triệu Euro 2012 cùng theo với Ukraine. Năm năm trước, Thủ tướng tá Ba Lan là Donald Tusk được bầu lựa chọn thực hiện Chủ tịch Hội đồng Châu Âu, ông đang được tuyên tía từ nhiệm Thủ tướng tá. Cuộc bầu cử năm năm ngoái đang được đưa về thành công cho tới đảng trái lập là Đảng Pháp luật và Công lý (PiS).

Ba Lan là 1 trong những nền dân ngôi nhà thay mặt, một nước nằm trong hòa đơn nhất cung cấp tổng thống, với tổng thống là vẹn toàn thủ vương quốc và thủ tướng tá là kẻ hàng đầu chính phủ nước nhà. Hiến pháp thời điểm hiện tại của vương quốc được phát hành từ thời điểm năm 1997. Cơ cấu chính phủ nước nhà triệu tập vào trong 1 Hội đồng Sở trưởng, tự một thủ tướng tá chỉ dẫn. Tổng thống chỉ định những member của nội những bám theo khuyến nghị của thủ tướng tá, thông thường là những member của những đảng phái nằm trong liên minh hầu như nhập Quốc hội. Tổng thống được bầu vày mẫu mã phổ thông đầu phiếu cứ năm năm một lượt. Tổng thống thời điểm hiện tại là Andrzej Duda và thủ tướng tá là Mateusz Morawiecki. Tổng thống là lãnh đạo vô thượng của lực lượng vũ trang, sở hữu quyền phủ quyết những luật đạo được trải qua vày quốc hội, nhập tình huống một luật đạo bị Tổng thống phủ quyết nó vẫn hoàn toàn có thể được trải qua nếu như đạt được sự đồng thuận của tía phần năm số nghị viên Quốc hội. Tổng thống cũng hoàn toàn có thể giải thể quốc hội nhập một trong những ĐK chắc chắn.

Tổng thống, với tư cơ hội là thay mặt ở trong phòng nước trong số yếu tố đối nước ngoài, tiếp tục ra quyết định việc phê chuẩn chỉnh hoặc kể từ vứt những thỏa thuận hợp tác quốc tế, chỉ định và triệu hồi những thay mặt toàn quyền của Cộng hòa Ba Lan và tiếp tục liên minh với Thủ tướng tá và Sở trưởng trong các việc thể hiện những quyết sách đối nước ngoài tương thích. Là Tư mệnh lệnh vô thượng của lực lượng vũ trang, Tổng thống cũng đều có quyền chỉ định Tổng tham vấn trưởng và lãnh đạo những Trụ sở của lực lượng vũ trang.

Các cử tri Ba Lan là những người dân bầu đi ra những đại biểu của quốc hội lưỡng viện bao hàm Hạ viện sở hữu 460 member (Sejm) và Thượng viện sở hữu 100 member (Senat). Sejm được bầu vày mẫu mã thay mặt tỷ trọng bám theo cách thức d'Hondt, một cách thức tương tự động như được dùng trong vô số nhiều khối hệ thống non nước nằm trong hòa nghị viện bên trên toàn cầu. Khác với Sejm, Senat được bầu bám theo công thức hầu như kha khá, với cùng 1 thượng nghị viên ứng với 1 trong các tổng số 100 điểm bầu cử bên trên toàn nước. Bầu cử quốc hội ra mắt tối thiểu tư năm một lượt.

Sau Khi fake kể từ cơ chế Cộng sản độc đảng quý phái thiết chế nhiều vẹn toàn chủ yếu trị, những đảng phái đâm chồi lên như nấm nhập trong năm đầu những năm 1990. Sau cuộc bầu cử tự tại trước tiên nhập năm 1991, số ghế bên trên quốc hội (Sejm) được chia nhỏ ra cho tất cả rộng lớn chục đảng phái không giống nhau.

Ngoại trừ những đảng dân tộc bản địa thiểu số, chỉ những ứng viên của những đảng chủ yếu trị cảm nhận được tối thiểu 5% tổng số phiếu bầu nhập cuộc bầu cử vương quốc mới mẻ hoàn toàn có thể sở hữu ghế nhập Sejm. Liên minh những đảng cần được đạt được 8% tổng số phiếu bấu trở lên trên, Tính từ lúc cuộc bầu cử năm 1993.

Trong cuộc bầu cử quốc hội năm năm ngoái, Đảng Pháp luật và Công lý (PiS), một đảng dân túy cánh hữu bám theo tư tưởng dân ngôi nhà Thiên chúa giáo là đảng giành được số phiếu bầu lớn số 1. Cuộc bầu cử lưu lại lượt trước tiên nhập kỷ vẹn toàn hậu nằm trong sản của Ba Lan, một đảng chủ yếu trị cảm nhận được đầy đủ số phiếu nhằm xây dựng một chính phủ nước nhà hầu như. Tổng thống Andrzej Duda cũng là 1 trong những member của đảng này.

Nhánh tư pháp vào vai trò cần thiết trong các việc thể hiện những ra quyết định. Các thiết chế đa phần của chính nó bao gồm Tòa án Tối cao (Sąd Najwyższy), Tòa án Hành chủ yếu Tối cao (Naczelny Sąd Administracyjny) - những quan toà được Tổng thống hướng dẫn và chỉ định bám theo reviews của Hội đồng Quốc gia về Tư pháp nhập 1 thời hạn xác lập, Tòa án Hiến pháp (Trybunał Konstytucyjny) - những quan toà tự Sejm lựa lựa chọn với nhiệm kỳ chín năm và Tòa án Quốc gia (Trybunał Stanu) - những quan toà tự Sejm lựa lựa chọn với nhiệm kỳ tương tự nhiệm kỳ của Sejm, nước ngoài trừ chức vụ quản trị tự Chủ tịch loại nhất Tòa án Tối cao sở hữu. Sejm (khi được Thượng viện đồng thuận) hướng dẫn và chỉ định Ombudsman hoặc Cao ủy chỉ bảo vệ Nhân quyền (Rzecznik Praw Obywatelskich) với nhiệm kỳ chín năm. Ombudsman sở hữu trách cứ nhiệm giám sát và thực đua những quyền hạn và những quyền tự tại của nhân loại tương tự của công dân, pháp luật và những nguyên lý của cuộc sống xã hội và sự vô tư xã hội.

Tòa án Tối cao Ba Lan, Warsaw

Hiến pháp ngày 3 mon 5 năm 1791 của Ba Lan

Hiến pháp Ba Lan là luật đạo vô thượng ở Ba Lan tiền tiến, và khối hệ thống pháp lý Ba Lan được dựa vào nguyên lý quyền dân sự, phân phối vày những quy ấn định của Luật Dân sự. Trong lịch sử vẻ vang, văn khiếu nại pháp luật có tiếng nhất của Ba Lan là Hiến pháp ngày 3 mon 5 năm 1791. Nhà sử học tập Norman Davies xác định Hiến pháp 1791 của Ba Lan là phiên bản hiến pháp trở thành văn trước tiên ở châu Âu và là phiên bản hiến pháp trở thành văn lâu lăm loại nhì nhập lịch sử vẻ vang, sau Hiến pháp Hoa Kỳ ^[16].

Hiến pháp 1791 đang được thừa nhận sự đồng đẳng về chủ yếu trị Một trong những người thị dân và giới quý tộc (szlachta), và bịa đặt người dân cày bên dưới sự đảm bảo của chính phủ nước nhà, thông qua đó giới hạn được sự bóc tách lột của cơ chế nông nô. Hiến pháp đang được huỷ bỏ những truyền thống cuội nguồn lạc hậu nhập nghị viện ví dụ như quyền phủ quyết tự tại (Liberum veto), một quy tắc thượng cổ được chấp nhận ngẫu nhiên member nào là của Sejm (cơ quan lại lập pháp) hoàn toàn có thể buộc một phiên họp đang được ra mắt của nghị viện nên dứt tức thì ngay lập tức và vô hiệu hóa ngẫu nhiên luật đạo nào là đã và đang được trải qua bên trên phiên họp chỉ bằng phương pháp hét lên: "Nie pozwalam!" (Tiếng Ba Lan: "Tôi ko cho tới phép!"). Bản hiến pháp này đã và đang tuyên tía thiết lập một cơ chế quân ngôi nhà lập hiến dân ngôi nhà. Việc trải qua hiến pháp 1791 được xem là ông tơ rình rập đe dọa so với những nước láng giềng của Ba Lan. Để đáp trả, Phổ, Áo và Nga đang được xây dựng một liên minh kháng Ba Lan và nhập thập kỷ tiếp theo sau 3 nước này đang được liên minh cùng nhau nhằm phân chia tách và chi phí khử non nước Ba Lan. Mặc cho dù vậy, Hiến pháp 1791 đang được sở hữu tác động cho tới nhiều trào lưu dân ngôi nhà bên trên toàn thị trường quốc tế trong tương lai. Tại Ba Lan, quyền tự tại ngôn luận được đáp ứng vày Điều 25 (phần I. Cộng hòa) và Điều 54 (phần II. Các quyền tự tại, quyền và nhiệm vụ của cá thể và công dân) nhập Hiến pháp Ba Lan.

Hiến pháp thời điểm hiện tại của Ba Lan đã và đang được Quốc hội Ba Lan trải qua vào trong ngày 2 tháng tư năm 1997, được hầu như cử tri toàn nước đồng ý chấp thuận sau đó 1 cuộc trưng cầu dân ý vương quốc vào trong ngày 25 mon 5 năm 1997 và sở hữu hiệu lực thực thi hiện hành Tính từ lúc ngày 17 mon 10 năm 1997. Hiến pháp đảm bảo an toàn một vương quốc nhiều đảng, những quyền tự tại tôn giáo, tự tại ngôn luận, tự tại lập hội, và quan trọng đặc biệt gạt vứt đa số những hoàn hảo nằm trong sản sẽ tạo đi ra một "hệ thống kinh tế tài chính thị ngôi trường tự động do". Nó yên cầu những quan lại chức non nước nên bám theo xua những quyết sách công thuộc sở hữu sinh thái xanh và quá nhận quyền bất khả xâm phạm của những mái ấm gia đình, quyền xây dựng công đoàn và bãi công, mặt khác nghiêm trang cấm những hành động chống bức, tra tấn và trừng trị thân ái thể.

Trước Phân vùng lượt loại tía năm 1795, những người dân phụ phái nữ ở Ba Lan được phép tắc nhập cuộc nhập cuộc sống chủ yếu trị nếu như nộp đầy đủ thuế. Kể từ thời điểm năm 1918, Khi tổ quốc giành song lập quay về, toàn bộ những người dân phụ phái nữ Ba Lan đều phải sở hữu quyền bỏ thăm. Ba Lan là vương quốc loại 15 được chấp nhận phụ phái nữ bầu cử. Hiện bên trên, ở Ba Lan, đập phá bầu chỉ được phép tắc trong mỗi tình huống quan trọng đặc biệt, ví dụ như Khi cuộc sống đời thường hoặc sức mạnh của những người phụ phái nữ bị rình rập đe dọa vày việc kế tiếp có bầu, Khi có bầu là thành phẩm của một hành động tội phạm (chẳng hạn hiếp dâm) hoặc Khi bầu nhi bị dị dạng nguy hiểm ^[17]^[18]. Đồng tính luyến ái ở Ba Lan được xác nhận là hợp lí nhập năm 1932, tuy rằng vậy nước này sẽ không được chấp nhận hôn nhân gia đình đồng giới.

Chuyến thăm hỏi của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho tới Ba Lan

Trong trong năm thời gian gần đây, Ba Lan đang được không ngừng mở rộng trách cứ nhiệm và nâng lên vị thế của tôi trong số yếu tố của châu Âu và quốc tế, đang được thiết lập mối quan hệ hữu hảo với những vương quốc châu Âu không giống và tương hỗ cho tới nhiều vương quốc đang được cải tiến và phát triển.

Ba Lan là member của Liên minh Châu Âu, NATO, Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Khu vực Kinh tế Châu Âu, Cơ quan lại Năng lượng Quốc tế, Hội đồng Châu Âu, Cơ quan lại tích điện vẹn toàn tử quốc tế, Cơ quan lại ngoài trái đất châu Âu, G6, Hội đồng những vương quốc vùng hải dương Baltic, Nhóm Visengard, Tam giác Weimar và Hiệp ước Schengen.

Năm 1994, Ba Lan phát triển thành member links của Liên minh châu Âu (EU), và đầu tiên thâm nhập Liên minh châu Âu nhập mon 5 năm 2004, cùng theo với những member không giống của group Visegrád. Năm 1996, Ba Lan đang được đạt được tư cơ hội member không thiếu thốn của OECD và bên trên Hội nghị thượng đỉnh Madrid năm 1997 đã và đang được chào nhập cuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), vương quốc này phát triển thành member đầu tiên của NATO nhập mon 3/1999.

Khi sự sụp ụp của ngôi nhà nghĩa nằm trong sản nhập năm 1989 đang được vẽ lại phiên bản thiết bị châu Âu, Ba Lan đang được nỗ lực tạo nên dựng quan hệ nằm trong chất lượng và mạnh mẽ và uy lực với bảy nước láng giềng mới mẻ, điều này xứng đáng để ý bao hàm việc thỏa thuận những hiệp ước hữu hảo để thay thế thế những links bị tách đứt sau sự sụp ụp của khối Hiệp ước Warsaw. Ba Lan đang được tạo nên dựng quan hệ quan trọng đặc biệt với Ukraine, vương quốc mà người ta đồng tổ chức triển khai giải soccer UEFA triệu Euro 2012, nhập nỗ lực lưu giữ vững vàng ông tơ links của tổ quốc này với toàn cầu phương Tây và hỗ trợ cho tới nó một biện pháp thay cho thế cho tới việc liên minh với Liên bang Nga. Mặc mặc dù có nhiều cải tiến và phát triển tích đặc biệt nhập điểm, Ba Lan đang dần nên dò la cơ hội đảm bảo quyền của những người dân tộc bản địa Ba Lan sinh sống ở Liên Xô cũ; nhập năm 2005 cơ chế Lukashenko đang được phân phát động một chiến dịch ngăn chặn người dân tộc bản địa thiểu số Ba Lan ở Belarus ^[19].

Do lịch sử vẻ vang bi thảm của Ba Lan nối sát với tương đối nhiều cuộc xâm lăng của những nước láng giềng hùng cường (ví dụ: Phân vùng Ba Lan, Chiến giành toàn cầu loại hai), quyết sách đối nước ngoài của Ba Lan bám theo xua quan hệ liên minh ngặt nghèo với cùng 1 cường quốc sở hữu đầy đủ năng lực nhằm tương hỗ quân sự chiến lược mạnh mẽ và uy lực cho tới bọn họ trong mỗi trường hợp nguy hiểm cung cấp. Vấn đề này đưa đến nền tảng của quan hệ ngặt nghèo thân ái Ba Lan với Hoa Kỳ và sự nhạy bén nhập quan hệ thân ái Ba Lan với đối tác chiến lược của mình nhập Liên minh Châu Âu là Đức. Đồng thời, nguyên tố lịch sử vẻ vang cũng kéo đến quan hệ nước ngoài phó đặc biệt stress với Nga, vốn liếng đang được liên tiếp xấu xí lên đường kể từ thời điểm Vladimir Putin lên bắt quyền.

Trong trong năm thời gian gần đây, mối quan hệ thân ái Ba Lan với Nga đang được xấu xí lên đường đáng chú ý. Ba Lan đang được phản đối mạnh mẽ và uy lực cuộc xâm lăng quân sự chiến lược nhập Gruzia tự Nga chỉ dẫn nhập năm 2008, tuyên tía cỗ vũ Gruzia và lên án hành vi của Nga. Người Ba Lan tin cẩn rằng cuộc xâm lăng đã và đang được người Nga triển khai với nỗ lực tái ngắt lập và tái ngắt xác định sự cai trị của tôi so với những nước nằm trong hòa vệ tinh ma trước đó. Tuy nhiên, Tính từ lúc năm 2009, quan hệ với Nga đang được phần nào là được nâng cấp - mặc kệ tai nạn đáng tiếc máy cất cánh khiến cho cựu tổng thống Ba Lan tắt thở năm 2010 vẫn được xem là một sự khiếu nại làm cho giành cãi Khi sở hữu chủ ý nhận định rằng người Nga đứng sau vụ tai nạn đáng tiếc. Sau cuộc rủi ro Crimea năm năm trước, quan hệ thân ái nhì mặt mày trở thành xấu xí lên đường một lần tiếp nữa, Khi Ba Lan lên án mạnh mẽ và uy lực những hành vi của Nga ngăn chặn Ukraine.

Ba Lan là vương quốc member tấp nập dân loại sáu của Liên minh châu Âu và sở hữu tổng số 51 thay mặt nhập Nghị viện châu Âu. Kể kể từ Khi thâm nhập liên minh năm 2004, chính phủ nước nhà Ba Lan đang được tán thành bám theo xua những quyết sách nhằm mục tiêu tăng nhanh tầm quan trọng của tổ quốc trong số yếu tố của châu Âu và điểm.

Máy cất cánh F-16 nằm trong biên chế của Không quân Ba Lan

Quân group Ba Lan nhập một cuộc tập luyện trận công cộng với quân sĩ NATO

Lực lượng vũ trang Ba Lan bao hàm năm quân chủng: Lục quân (Wojska Lądowe), Hải quân (Marynarka Wojenna), Không quân (Siły Powietrzne), Lực lượng quánh nhiệm (Wojska Specjalne) và Lực lượng chống thủ bờ cõi (Wojska Specjalne), đó là quân chủng vừa mới được xây dựng nhập năm năm 2016. Quân group ở bên dưới sự lãnh đạo của Sở trưởng Sở Quốc chống. Tuy nhiên, tổng tư mệnh lệnh của quân group là Tổng thống Ba Lan.

Quy tế bào của quân group Ba Lan dự trù vào thời gian 101.500 quân sĩ (năm 2016). Hải quân Ba Lan đa phần hoạt động và sinh hoạt ở hải dương Baltic và triển khai những trách nhiệm như tuần tra trên biển khơi, dò la tìm kiếm và cứu hộ cứu nạn nhập phạm vi vùng hải dương nằm trong tự do của Ba Lan, ngoại giả còn hoàn toàn có thể triển khai những hoạt động và sinh hoạt như giám sát và phân tích thủy văn tương tự tương hỗ phục vụ hầu cần cho tới Hải quân Hoa Kỳ. Không quân Ba Lan thông thường xuyên nhập cuộc nhập những trách nhiệm trấn áp ko phận Baltic, ngoại giả sở hữu một trong những đơn vị chức năng đang được đáp ứng ở Afghanistan. Năm 2003, F-16C Block 52 của Mỹ được lựa chọn thực hiện máy cất cánh hành động nhiều công dụng công cộng mới mẻ cho tới lực lượng ko quân Ba Lan, mùa phục vụ trước tiên đang được ra mắt nhập mon 11 năm 2006.

Nhiệm vụ cần thiết nhất của lực lượng vũ trang là đảm bảo trọn vẹn bờ cõi của Ba Lan tương tự đảm bảo quyền lợi của Ba Lan ở quốc tế. Mục chi phí bình yên vương quốc của Ba Lan là hội nhập không chỉ có thế với những thiết chế quốc chống, kinh tế tài chính và chủ yếu trị của NATO và châu Âu trải qua việc văn minh hóa và tái ngắt tổ chức triển khai quân group. Quân group Ba Lan đang rất được tổ chức triển khai lại bám theo chi phí chuẩn chỉnh của NATO và Tính từ lúc năm 2010, quy trình quy đổi quý phái cơ chế quân nhân hợp ý đồng đang được hoàn thành. Nghĩa vụ quân sự chiến lược buộc phải so với phái mạnh đã biết thành huỷ bỏ nhập năm 2008. Trước bại, phái mạnh Ba Lan nên đáp ứng chín mon nhập quân ngũ Khi đầy đủ tuổi hạc.

Học thuyết quân sự chiến lược Ba Lan nhấn mạnh vấn đề nhập năng lực chống thủ của vương quốc tương tự động giống như các member NATO không giống. Từ năm 1953 cho tới 2009 Ba Lan đang được sở hữu góp phần rất rộng cho những thiên chức giữ gìn tự do của Liên Hợp Quốc. Quân group Ba Lan đang được nhập cuộc nhập trận đánh giành Iraq năm 2003, tổ chức thực hiện 2.500 quân sĩ cho tới khu vực miền nam Iraq và lãnh đạo lực lượng nhiều vương quốc bao gồm 17 nước ở Iraq.

Quân group Ba Lan đang được trong thời điểm tạm thời bị tác động áp lực vày vụ tai nạn đáng tiếc máy cất cánh Tu-154 năm 2010, vụ tai nạn đáng tiếc đang được đem đi sinh mạng của Tổng tham vấn trưởng Quân group, ông Franciszek Gągor và tướng tá lãnh đạo Không quân Andrzej Błasik, cùng theo với nhiều anh hùng cần thiết không giống ^[20].

Hiện bên trên, quân group Ba Lan đang được trải qua quýt một quy trình tiến độ văn minh hóa đáng chú ý, dự tính tiếp tục hoàn thiện nhập năm 2022. nhà nước đang được chi cho tới 130 tỷ złoty (34 tỷ USD), song tổng số sau cùng hoàn toàn có thể lên đến mức 235 tỷ złoty (62 tỷ USD) nhằm mục tiêu thay cho thế những trang vũ trang lạc hậu và mua sắm khối hệ thống vũ trang mới mẻ ^[21]. Theo công tác văn minh hóa này, quân group Ba Lan đang được đặt ở của Mỹ hàng loạt những loại thiết vận xa xăm, lựu pháo tự động hành, máy cất cánh trực thăng nhiều công dụng, cùng theo với bại là 1 trong những khối hệ thống thương hiệu lửa đất-đối-không tầm trung, tàu lặn tiến công, tàu dò la mìn, và thương hiệu lửa kháng hạm ven bờ biển. Hình như, quân group kế hoạch văn minh hóa kho dự trữ xe cộ tăng hành động hiện nay sở hữu và tăng cấp những loại súng ^[22]^[23]. Ba Lan hiện giờ đang chi khoảng chừng 2% tổng GDP cho tới quốc chống và dự loài kiến sẽ tăng thêm 2,5% GDP nhập năm 2030. Vào mon 5 năm 2017, Sở Quốc chống đang được đảm nói rằng quy tế bào của quân group Ba Lan sẽ tiến hành tăng thêm khoảng chừng 250.000 nhân sự hoạt động và sinh hoạt tích đặc biệt.

Thực đua pháp lý và cty khẩn cấp

sửa

Một con xe tuần tra Mercedes-Benz Sprinter nằm trong Cơ quan lại Cảnh sát Nhà nước Ba Lan (Policja)

Ba Lan sở hữu một khối hệ thống thực đua pháp lý cải tiến và phát triển cao với cùng 1 lịch sử vẻ vang lâu nhiều năm về tính chất hiệu suất cao của Cơ quan lại Cảnh sát Nhà nước (Policja). Cảnh sát Nhà nước hỗ trợ cty khảo sát tội phạm, Cảnh sát TP.HCM đáp ứng trật tự động công nằm trong và một trong những ban ngành trình độ chuyên môn không giống, như Sở group Biên chống Ba Lan, triển khai những trách nhiệm được phó. Ngoài những cty non nước này, những doanh nghiệp lớn bình yên cá nhân cũng khá phổ cập, tuy vậy bọn họ không tồn tại quyền hạn được phó cho những ban ngành non nước,ví dụ điển hình như, quyền bắt lưu giữ hoặc giam cầm một nghi hoặc phạm.

Các cty khẩn cung cấp ở Ba Lan bao hàm những cty nó tế khẩn cung cấp, những đơn vị chức năng dò la tìm kiếm và cứu hộ cứu nạn của Lực lượng Vũ trang Ba Lan và Dịch Vụ Thương Mại Cứu hỏa Nhà nước. Các cty nó tế khẩn cung cấp ở Ba Lan, không phải như những cty không giống, được hỗ trợ vày cơ quan ban ngành khu vực và điểm.

Kể kể từ Khi thâm nhập Liên minh châu Âu, toàn bộ những cty khẩn cung cấp của Ba Lan đã và đang được tổ chức tái ngắt cấu hình rộng lớn và nhập quy trình bại, đang được đã đạt được một lượng rộng lớn những loại vũ trang và nhân sự mới mẻ. Tất cả nhân viên cấp dưới cty khẩn cung cấp của Ba Lan buộc nên khoác đồng phục và hoàn toàn có thể đơn giản dễ dàng quan sát. Hình như, công an và những ban ngành không giống đang được liên tiếp thay cho thế và văn minh hóa group xe cộ của mình.

Ba Lan

Łódź, Nhà máy của Izrael Poznański

Warszawa, thành tháp và thánh lối ở phía sau

Kraków, thành tháp Wawel nhập ban đêm

Wrocław

Quảng ngôi trường Chợ Cũ bên trên Poznań

Thị trấn cổ bên trên Gdańsk

Bydgoszcz

Tháp Trynitarska và Thánh lối bên trên Lublin

Katowice, Tượng đài những người dân nổi dậy Silesia ở bên phải và Spodek ở phía sau

Địa lý Ba Lan bao gồm hầu hết bao gồm toàn cỗ những vùng khu đất thấp của Đồng vày Bắc Âu, với chừng cao khoảng 173 mét (568 ft), cho dù Sudetes (gồm Karkonosze) và mặt hàng Núi Carpathia (gồm mặt hàng núi Tatra, điểm sở hữu điểm tối đa Ba Lan, Rysy, 2.499 m hoặc 8.199 ft) tạo hình nên biên cương phía phái nam. đa phần dòng sông rộng lớn chảy ngang những đồng bằng; ví dụ, Wisła, Odra, Warta (Phía Tây) Bug. Ba Lan sở hữu rộng lớn 9.300 hồ nước, đa phần ở phía bắc tổ quốc. Mazuria là vùng hồ nước lớn số 1 và được không ít khác nước ngoài tham lam quan lại nhất bên trên Ba Lan. Những tàn tích của những vùng đồi núi cổ vẫn tồn tại sót lại: coi Danh sách những vùng đồi núi bên trên Ba Lan, Rừng Bialowieza. Ba Lan sở hữu nhiệt độ ôn hoà, khí hậu rét mướt, nhiều mây, khá nghiêm khắc nhập ngày đông và ngày hè thoải mái, thông thường sở hữu mưa rào và mưa sét.

Xem cụ thể tại: Poland Topo Map on-line Lưu trữ ngày 14 mon 6 năm 2006 bên trên Wayback Machine

	Khu đô thị	Tỉnh (Województwo)	Dân số (Ước tính năm 2005)
1	Katowice / MK (USIA)	Śląskie	3.487.000
2	Warszawa	Mazowieckie	2.679.000
3	Kraków	Małopolskie	1.400.000
4	Łódź	Łódzkie	1.300.000
5	Trójmiasto	Pomorskie	1.100.000
5	Poznań	Wielkopolskie	1.000.000

	Thành phố	Tỉnh (Województwo)	Dân số 20 mon 5 năm 2002	Dân số 31 mon 12 năm 2004
1	Warszawa	Mazowieckie	1.671.670	1.692.854
2	Łódź	Łódzkie	789.318	774.004
3	Kraków	Małopolskie	758.544	757.430
4	Wrocław	Dolnośląskie	640.367	636.268
5	Poznań	Wielkopolskie	578.886	570.778
6	Gdańsk	Pomorskie	461.334	459.072
7	Szczecin	Zachodniopomorskie	415.399	411.900
8	Bydgoszcz	Kujawsko-Pomorskie	373.804	368.235
9	Lublin	Lubelskie	357.110	355.998
10	Katowice	Śląskie	327.222	319.904
11	Białystok	Podlaskie	291.383	292.150
12	Gdynia	Pomorskie	253.458	253.324
13	Częstochowa	Śląskie	251.436	248.032
14	Sosnowiec	Śląskie	232.622	228.192
15	Radom	Mazowieckie	229.699	227.613
16	Kielce	Świętokrzyskie	212.429	209.455
17	Toruń	Kujawsko-Pomorskie	211.243	208.278
18	Gliwice	Śląskie	203.814	200.361
19	Zabrze	Śląskie	195.293	192.546
20	Bytom	Śląskie	193.546	189.535
21	Bielsko-Biała	Śląskie	178.028	176.987
22	Olsztyn	Warmińsko-Mazurskie	173.102	174.550
23	Rzeszów	Podkarpackie	160.376	159.020
24	Ruda Śląska	Śląskie	150.595	147.403
25	Rybnik	Śląskie	142.731	141.755
26	Tychy	Śląskie	132.816	131.547
27	Dąbrowa Górnicza	Śląskie	132.236	130.789
28	Opole	Opolskie	129.946	128.864
29	Płock	Mazowieckie	128.361	127.841
30	Elbląg	Warmińsko-Mazurskie	128.134	127.655
31	Wałbrzych	Dolnośląskie	130.268	127.566
32	Gorzów Wielkopolski	Lubuskie	125.914	125.578
33	Włocławek	Kujawsko-Pomorskie	121.229	120.369
34	Tarnów	Małopolskie	119.913	118.267
35	Zielona Góra	Lubuskie	118.293	118.516
36	Chorzów	Śląskie	117.430	115.241
37	Kalisz	Wielkopolskie	109.498	108.792
38	Koszalin	Zachodniopomorskie	108.709	107.773
39	Legnica	Dolnośląskie	107.100	106.143
40	Słupsk	Pomorskie	100.376	99.827
41	Grudziądz	Kujawsko-Pomorskie	99.943	98.757

Ba Lan được tạo thành mươi sáu tỉnh (województwa, số không nhiều - województwo):

Tỉnh	Thành phố thủ đô (các trở thành phố)
Kujawsko-Pomorskie	Bydgoszcz và Toruń
Wielkopolskie	Poznań
Małopolskie	Kraków
Łódzkie	Łódź
Dolnośląskie	Wrocław
Lubelskie	Lublin
Lubuskie	Gorzów Wielkopolski và Zielona Góra
Mazowieckie	Warszawa
Opolskie	Opole
Podlaskie	Białystok
Pomorskie	Gdańsk
Śląskie	Katowice
Podkarpackie	Rzeszów
Świętokrzyskie	Kielce
Warmińsko-Mazurskie	Olsztyn
Zachodniopomorskie	Szczecin

Dưới tỉnh là:

powiat (huyện)
gmina (xã)

Spodek bên trên Katowice

Lanckorona

Các đụn cát bên trên bờ hải dương Baltic bên trên Vườn Quốc gia Słowiński

Nhà thờ Gothic về Lễ đổi mới hình của Chúa bên trên Iława

Từ Khi cù quay về cơ chế dân ngôi nhà, Ba Lan đang được kiên ấn định bám theo xua quyết sách tự tại hoá kinh tế tài chính và hiện nay đang trở thành một trong mỗi ví dụ thành công xuất sắc nhất trong các việc fake tiếp từ là 1 nền kinh tế tài chính nửa tư phiên bản nửa non nước sang 1 nền kinh tế tài chính thị ngôi trường đa phần chiếm hữu cá nhân. Hiện Ba Lan là nền kinh tế tài chính mạnh mẽ nhất nhập số những nền kinh tế tài chính ở Đông Âu thời kỳ hậu nằm trong sản, và lúc bấy giờ cũng là 1 trong những trong mỗi nền kinh tế tài chính cải tiến và phát triển phát triển sớm nhất có thể nhập khối EU ^[24].

Việc cá nhân hoá những doanh nghiệp lớn non nước một vừa hai phải và nhỏ và luật tự tại xây dựng những doanh nghiệp lớn mới mẻ đang được được chấp nhận nghành nghề dịch vụ cá nhân sở hữu bước cải tiến và phát triển mạnh mẽ và uy lực, cùng theo với bại là sự việc xuất hiện nay của những tổ chức triển khai vì như thế quyền lợi và nghĩa vụ người chi tiêu và sử dụng. Việc tái ngắt tổ chức cơ cấu và cá nhân hóa "các nghành nghề dịch vụ nhạy cảm cảm" (như, than thở, thép, đường tàu, và năng lượng) đang được chính thức. Vụ cá nhân hóa lớn số 1 là sự việc cung cấp Telekomunikacja Polska, doanh nghiệp lớn viễn thông vương quốc cho tới France Telecom (2000) và tạo ra 30% CP của ngân hàng lớn số 1 Ba Lan, PKO BP, đi ra thị ngôi trường thị trường chứng khoán nước này (2004).

Có một thị ngôi trường trong nước mạnh, nợ cá nhân thấp, tỷ trọng thất nghiệp thấp, khối hệ thống chi phí tệ hoạt bát và ko tùy thuộc vào một ngành xuất khẩu có một không hai, Ba Lan là nền kinh tế tài chính châu Âu có một không hai tránh khỏi những tác dụng của cuộc suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính năm 2008 ^[25]. Kể kể từ Khi cơ quan ban ngành nằm trong sản sụp ụp, Ba Lan đang được bám theo xua quyết sách tự tại hóa nền kinh tế tài chính. Các món đồ xuất khẩu chủ yếu của tổ quốc bao hàm công cụ, thiết bị thiết kế bên trong, đồ ăn thức uống, ăn mặc quần áo, giầy dép và hóa mỹ phẩm ^[26]^[27]. Đối tác thương nghiệp lớn số 1 của Ba Lan bao hàm Đức, Cộng hòa Séc, Vương quốc Anh, Pháp và Ý ^[28]^[29]. Theo tài liệu của Eurostat, GDP trung bình đầu người của Ba Lan đang được đạt 71% nút khoảng của EU nhập năm 2018, tăng mạnh đối với số lượng 50% nhập thời khắc bọn họ mới mẻ thâm nhập EU nhập năm 2004 ^[30]^[31].

Ba Lan sở hữu điểm nông nghiệp to lớn với những nông trại cá nhân với tiềm năng nhằm phát triển thành nước xuất khẩu thực phẩm số 1 nhập Liên minh châu Âu mà người ta đang được là member. Ba Lan hiện nay sở hữu đem tiềm năng rất rộng phát triển thành ngôi nhà phát triển đồ ăn thức uống số 1 nhập Liên minh châu Âu. Các thành phầm nông nghiệp mang đến độ quý hiếm tối đa bao hàm cá hun sương và cá tươi tắn, sô cô la hảo hạng, cùng theo với những thành phầm kể từ sữa, thịt và bánh mỳ ^[32]^[33]. Giá trị xuất khẩu đồ ăn thức uống đến mốc 62 tỷ zloty nhập năm 2011, tăng 17% đối với năm 2010 ^[34]. Tuy nhiên, những thử thách vẫn tồn bên trên, nhất là sự tùy thuộc vào góp vốn đầu tư. Những cách tân tổ chức cơ cấu nhập nghành nghề dịch vụ đỡ đần mức độ khoẻ, dạy dỗ, khối hệ thống trợ cung cấp, và hành chủ yếu non nước đang được đưa đến những áp lực nặng nề thuế to hơn dự loài kiến. Tăng trưởng Tổng thành phầm quốc nội (GDP) đang được đạt tới mạnh mẽ và uy lực và vững chãi từ thời điểm năm 1993 cho tới năm 2000 với duy nhất quy trình tiến độ sút giảm cộc năm 2001 và 2002. Viễn cảnh hội nhập thâm thúy không chỉ có thế nhập Liên minh châu Âu buộc nền kinh tế tài chính nên lên đường đích phía, với nút phát triển thường niên là 3.7% năm 2003, tăng đối với nút 1.4% năm 2002. Năm 2004 phát triển GDP lên tới mức 5.4%, và năm 2005 là 3.3%. Năm 2017, nút tăng ngôi trường kinh tế tài chính là 4,9%.

Dù nền kinh tế tài chính Ba Lan hiện giờ đang ở quy trình tiến độ cải tiến và phát triển, vẫn tồn tại nhiều thử thách trước đôi mắt. Nhiệm vụ cần thiết nhất lúc bấy giờ là sẵn sàng cho tới nền kinh tế tài chính (thông qua quýt việc kế tiếp cách tân tổ chức cơ cấu một cơ hội thâm thúy rộng) nhằm mục tiêu được chấp nhận nước này đạt những tiêu chuẩn kinh tế tài chính ngặt nghèo nhằm thâm nhập Đồng chi phí công cộng châu Âu.

Kể kể từ Khi xuất hiện thị ngôi trường làm việc Liên minh châu Âu từ thời điểm năm 2004, ở Ba Lan đang được sở hữu rộng lớn 2,3 triệu con người thiên di quý phái những nước EU không giống, đa phần là vì nút lương bổng cao hơn nữa ở quốc tế và tình cảnh thất nghiệp một loạt nội địa, trong cả Khi Ba Lan đang được tránh khỏi tác dụng của cuộc Đại suy thoái và khủng hoảng năm 2008 ^[35]^[36]^[37]. Tuy nhưng làn sóng thiên di đã và đang thực hiện tăng nút lương bổng khoảng cho tới những người dân làm việc ở lại Ba Lan, nhất là những người dân sở hữu chuyên môn trung cung cấp ^[38]. Tỉ lệ thất nghiệp cũng tách dần; nhập mon 10 năm 2019, tỷ trọng thất nghiệp ở Ba Lan được dự trù là 3,9%, một trong mỗi vương quốc sở hữu tỉ trọng thất nghiệp thấp nhất nhập Liên minh châu Âu ^[39]. Năm 2019, Ba Lan đang được trải qua luật miễn thuế thu nhập cho những người làm việc bên dưới 26 tuổi hạc ^[40].

Các thành phầm có tiếng của Ba Lan bao gồm ăn mặc quần áo, đồ dùng năng lượng điện tử, xe hơi (gồm cả loại xe cộ Leopard hạng sang), xe cộ buýt (Autosan, Jelcz SA, Solaris, Solbus), máy cất cánh trực thăng (PZL Świdnik), phương tiện đi lại vận tải đường bộ, đầu máy xe cộ lửa, máy cất cánh (PZL Mielec), tàu thủy, cơ khí quân sự chiến lược (gồm xe cộ tăng, những khối hệ thống SPAAG), dược phẩm (Polpharma, Polfa, ...), đồ ăn thức uống, những thành phầm hóa hóa học, technology micro chip silicon (Sonion), vân vân.

Tính cho tới năm năm 2016, GDP của Ba Lan đạt 467.350 USD, được đứng thứ 25 toàn cầu và được đứng thứ 12 châu Âu.

khu phố cổ Zamosc, Di sản văn hóa truyền thống được UNESCO công nhận

Ba Lan đang được trải qua quýt một sự ngày càng tăng con số khách hàng phượt kể từ thời điểm nước này thâm nhập Liên minh châu Âu năm 2004. Du lịch góp phần đáng chú ý nhập nền kinh tế tài chính phát biểu công cộng và rung rinh tỷ trọng kha khá rộng lớn nhập điểm cty của tổ quốc.

Thành phố được ghé thăm hỏi tối đa là Kraków, cố đô của Ba Lan và là điểm lưu lưu giữ nhiều di tích lịch sử kể từ Thời đại Phục hưng Ba Lan. Kraków cũng chính là điểm tổ chức triển khai lễ đăng quang quẻ của đa số những vị vua Ba Lan nhập lịch sừ. Mỏ muối bột Wieliczka là 1 trong những điểm phượt đặc biệt bú mớm khách hàng của Krakow. Một TP.HCM phượt xứng đáng để ý không giống nội địa là Wrocław, đó là một trong mỗi khu đô thị cổ nhất ở Ba Lan, có tiếng với quần thể vườn bách thú vĩ đại và những bức tượng phật "người lùn Wroclaw". Khu Phố cổ lịch sử vẻ vang của thủ đô Warsaw đã và đang được xây cất lại trọn vẹn sau thời điểm bị đập phá diệt nhập thời chiến. Một số TP.HCM không giống cũng thú vị một lượng rộng lớn khách hàng phượt bao hàm Gdańsk, Poznań, Szczecin, Lublin, Toruń và những trại triệu tập Auschwitz của Đức Quốc xã ở Oświęcim.

Các cty phượt chủ yếu của Ba Lan bao gồm sở hữu những hoạt động và sinh hoạt ngoài cộng đồng như trượt tuyết, chèo thuyền, leo núi, phượt thôn quê và tham lam quan lại di tích lịch sử lịch sử vẻ vang. Điểm phượt bao hàm những bãi tắm biển nằm trong hải dương Baltic ở phía bắc khu đất nước; Khu vực hồ nước Masuria và Rừng Białowieża ở phía đông; về phía phái nam sở hữu núi Karkonosze, những mặt hàng núi Table và mặt hàng núi Tatra, điểm sở hữu đỉnh Rysy là đỉnh núi tối đa của Ba Lan, và có tiếng với tuyến phố leo núi Orla PERC. Các mặt hàng núi Pieniny và Bieszczady nằm ở vị trí đặc biệt tấp nập phái nam. Có rộng lớn 100 thành tháp nhập toàn nước, triệu tập tối đa ở vùng Hạ Silesia và dọc từ Đường ngót tổ chim đại bàng" nổi tiếng

Sản xuất năng lượng điện ở Ba Lan đa phần phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch. đa phần xí nghiệp năng lượng điện bên trên toàn nước đang được tận dụng tối đa trữ lượng than thở lớn số 1 châu Âu của Ba Lan và dùng than thở thực hiện nguyên vật liệu chủ yếu nhập phát triển. Năm 2013, Ba Lan được đứng thứ 48 nhập 129 vương quốc về Chỉ số bền vững và kiên cố tích điện. Ba doanh nghiệp lớn khai quật than thở lớn số 1 của Ba Lan (Węglokoks, Kompania Węglowa và JSW) khai quật khoảng chừng 100 triệu tấn than thở hàng năm.

Các dạng tích điện khởi tạo rung rinh tỷ trọng nhỏ rộng lớn nhập sản lượng phát triển năng lượng điện năng của Ba Lan. Tuy nhiên, chính phủ nước nhà Ba Lan đang được đưa ra tiềm năng ngày càng tăng tỉ trọng dùng những mối cung cấp tích điện khởi tạo, dự loài kiến số lượng này tiếp tục tăng thêm 15% nhập năm 2020 (năm 2017 là 10,9%). Mục chi phí này được triển khai đa phần trải qua việc xây cất những nông trại gió máy và một trong những xí nghiệp thủy năng lượng điện.

Ba Lan có tầm khoảng 164.800.000.000 mét khối trữ lượng khí nhóm bất ngờ và trữ lượng dầu lửa vào thời gian 96.380.000 thùng. Các mối cung cấp khoáng sản này được khai quật vày những doanh nghiệp lớn hỗ trợ tích điện ví dụ như PKN Orlen ("công ty Ba Lan có một không hai trực thuộc Fortune Global 500"), PGNiG. Tuy nhiên, một lượng nhỏ nhiên liệu hóa thạch bất ngờ này là ko đầy đủ nhằm Ba Lan thỏa mãn nhu cầu nhu yếu dung nạp tích điện một cơ hội không thiếu thốn cho những người dân. Do bại, nước này vẫn nên nhập vào dầu và khí bất ngờ.

5 doanh nghiệp lớn hỗ trợ năng lượng điện lớn số 1 Ba Lan là PGE, Tauron, Enea, Energa và Innogy Poland.

Giao thông vận tải đường bộ ở Ba Lan bao gồm sở hữu đường tàu, đường đi bộ, lối thủy và lối mặt hàng ko. Kể kể từ Khi thâm nhập EU nhập mon 5 năm 2004, Ba Lan đang được góp vốn đầu tư một lượng rộng lớn quỹ công nhập những dự án công trình văn minh hóa màng lưới giao thông vận tải của tôi. Vào thời điểm cuối năm 2017, Ba Lan sở hữu tổng số 3.421,7 km (2.126,1 mi) lối đường cao tốc. Ngoài những tuyến phố vừa mới được xây cất này, nhiều tuyến phố khu vực và điểm đang rất được tu sửa như là 1 trong những phần của công tác vương quốc nhằm tái ngắt thiết toàn cỗ hạ tầng đường đi bộ ở Ba Lan.

Năm năm ngoái, toàn nước sở hữu 19.000 km (11.800 mi) lối ray. Chính quyền Ba Lan hiện giờ đang giữ lại công tác nâng cấp vận tốc vận hành bên trên toàn cỗ màng lưới đường tàu Ba Lan. Để đạt được vấn đề đó, Công ty Đường Fe vương quốc Ba Lan (PKP) đang được tiến hành vận dụng những loại đầu máy xe cộ lửa mới mẻ, về lý thuyết sở hữu năng lực tăng cường lên đến mức 200 km/h (124 dặm / giờ). Hình như, nhập mon 12 năm năm trước, Ba Lan đang được chính thức tổ chức thực hiện những tuyến đường tàu vận tốc cao liên kết những TP.HCM rộng lớn của Ba Lan. nhà nước Ba Lan đang được bật mí rằng bọn họ dự tính liên kết toàn bộ những TP.HCM rộng lớn với màng lưới đường tàu đường cao tốc nhập năm 2020. Ba Lan đang được dần dần triển khai Hệ thống vận hành giao thông vận tải đường tàu châu Âu. Các quy ấn định hiện nay hành của Ba Lan được chấp nhận những chuyến ETCS cung cấp 0 dịch rời với vận tốc lên đến mức 160 km / giờ, những chuyến tàu sở hữu ETCS cung cấp 1 hoàn toàn có thể dịch rời với vận tốc lên đến mức 200 km/ giờ và những chuyến tàu sở hữu ETCS cung cấp 2 là trên 200 km/ giờ. Hầu không còn những tuyến đường tàu liên kết liên vùng ở Ba Lan được quản lý vày doanh nghiệp lớn PKP Intercity, trong những khi những chuyến tàu khu vực được quản lý vày nhiều công ty, nhập bại lớn số 1 là Przewozy Regionalne.

Thị ngôi trường vận tải đường bộ mặt hàng ko và mặt hàng hải ở Ba Lan được cải tiến và phát triển tương đối tốt. Ba Lan sở hữu một trong những trường bay quốc tế, nhập bại lớn số 1 là Sân cất cánh Warsaw Chopin, trung tâm toàn thị trường quốc tế của hãng sản xuất mặt hàng ko LOT Ba Lan. Nó được xây dựng nhập năm 1929 kể từ sự thống nhất của những thương hiệu Aerolloyd (1922) và Aero (1925). Các trường bay quốc tế rộng lớn không giống bao hàm Sân cất cánh quốc tế John Paul II ở Kraków, Sân cất cánh Copernicus ở Wrocław, Sân cất cánh Lech Wałęsa ở Gdańsk.

Các cảng hải dương ở dọc từ bờ hải dương Baltic của Ba Lan, với đa số những hoạt động và sinh hoạt vận fake sản phẩm & hàng hóa dùng Świnoujście, Police, Szczecin, Kołobrzeg, Gdynia, Gdańsk và Elbląg thực hiện địa thế căn cứ. Phà chở khách hàng nối Ba Lan với những nước Scandinavia xung quanh năm; Cảng Gdańsk là cảng có một không hai ở Biển Baltic hoàn toàn có thể tiêu thụ tàu biển.

Khoa học tập, Kỹ thuật và Giáo dục

sửa

Trường Đại học tập Wroclaw - sảnh lối Leopoldina

Nhà chưng học tập phái nữ người Ba Lan Maria Skłodowska-Curie, người trước tiên giành được 2 giải Nobel

Giáo dục nhập xã hội Ba Lan đã và đang được những vị vua thống trị quan hoài cho tới tức thì kể từ thế kỷ XII. Cuốn hạng mục tủ sách Thánh lối Giáo hội Kraków sở hữu niên đại từ thời điểm năm 1110 đã cho thấy tức thì từ trên đầu thế kỷ XII đẳng cấp trí thức Ba Lan đang được tiếp cận với văn hóa truyền thống châu Âu. Năm 1364, bên trên Kraków, Đại học tập Jagiellonian, tự Vua Casimir III gây dựng đang trở thành một trong mỗi ngôi trường ĐH rộng lớn và nhanh nhất châu Âu. Năm 1773 Vua Stanisław August Poniatowski đang được xây dựng Hội đồng giáo dục và đào tạo Quốc gia (Komisja Edukacji Narodowej), cỗ dạy dỗ vương quốc trước tiên bên trên toàn cầu. Ngày ni, Ba Lan sở hữu rộng lớn một trăm viện dạy dỗ sau Trung học; những ngôi trường ĐH truyền thống cuội nguồn sở hữu bên trên những TP.HCM Gdańsk, Bydgoszcz, Katowice, Kraków, Lublin, Łódź,Olsztyn, Poznań, Rzeszów, Toruń, Warszawa và Wrocław cũng giống như các ngôi trường ĐH nghệ thuật, nó, kinh tế tài chính xuất hiện ở mọi nơi bên trên tổ quốc với mức 61.000 nhân viên cấp dưới. Có khoảng chừng 300 viện phân tích và cải tiến và phát triển với 10.000 ngôi nhà phân tích. Tổng số có tầm khoảng 91.000 ngôi nhà khoa học tập bên trên nước Ba Lan lúc bấy giờ.

Trong xuyên suốt chiều nhiều năm lịch sử vẻ vang, quần chúng Ba Lan đang được sở hữu những góp phần vô nằm trong đáng chú ý cho tới thế giới trong số nghành nghề dịch vụ khoa học tập, technology và toán học tập. Nổi giờ đồng hồ nhất là Nicolaus Copernicus (Mikołaj Kopernik), người đang được nêu lên thuyết nhật tâm xác định Trái Đất xoay quanh Mặt Trời. Những trở thành tựu và mày mò của Copernicus được xem là nền tảng của văn hóa truyền thống và phiên bản sắc văn hóa truyền thống Ba Lan.

Các tổ chức triển khai dạy dỗ ĐH của Ba Lan; những ngôi trường ĐH truyền thống cuội nguồn, cũng giống như các tổ chức triển khai nghệ thuật, nó tế và kinh tế tài chính, sở hữu nhân sự bao hàm khoảng chừng 61.000 ngôi nhà phân tích cùng theo với đội hình nhân viên cấp dưới. Có khoảng chừng 300 viện phân tích và cải tiến và phát triển, với tổng số khoảng chừng 10.000 ngôi nhà phân tích. Tổng nằm trong, có tầm khoảng 91.000 ngôi nhà khoa học tập ở Ba Lan ngày này. Tuy nhiên, nhập thế kỷ 19 và trăng tròn, nhiều ngôi nhà khoa học tập Ba Lan đang được thao tác ở nước ngoài; một trong mỗi ngôi nhà khoa học tập lưu vong có tiếng nhất là Maria Skłodowska-Curie, một ngôi nhà vật lý cơ và chất hóa học sinh sống phần rộng lớn cuộc sống của bà ở Pháp.

Trong nửa thời điểm đầu thế kỷ trăng tròn, Ba Lan là 1 trong những trung tâm toán học tập thịnh. Các ngôi nhà toán học tập cao tay người Ba Lan đang được xây dựng Trường Toán học tập Lwów (với những thương hiệu tuổi hạc như Stefan Banach, Stanisław Mazur, Hugo Steinhaus, Stanisław Ulam) và Trường Toán học tập Warsaw (với những thương hiệu tuổi hạc như Alfred Tarski, Kazimierz Kuratowski, Wacław Sierpiński và Antoni Zyg.

Hơn 40 trung tâm phân tích và cải tiến và phát triển và 4.500 ngôi nhà phân tích đổi mới Ba Lan trở thành trung tâm phân tích và cải tiến và phát triển lớn số 1 ở Trung và Đông Âu. Các doanh nghiệp lớn nhiều vương quốc như: ABB, Delphi, GlaxoSmithKline, Google, IBM, Hãng Intel, LG Electronics, Microsoft, Motorola, Siemens và Samsung đều đang được xây dựng những trung tâm phân tích và cải tiến và phát triển ở Ba Lan vì như thế có trước nhân lực chuyên môn cao, sự hiện hữu của những ngôi trường ĐH, sự tương hỗ của cơ quan ban ngành và sở hữu một thị ngôi trường lớn số 1 ở Đông-Trung Âu. Theo report KPMG năm 2011, 80% những ngôi nhà góp vốn đầu tư thời điểm hiện tại của Ba Lan lý tưởng với lựa lựa chọn của mình và sẵn sàng tái ngắt góp vốn đầu tư.

Viễn thông và Công nghệ thông tin

sửa

Lĩnh vực viễn thông rung rinh 4.4% GDP (cuối năm 2000), đối với 2.5% năm 1996. Tuy nhiên, mặc dù có ngân sách góp vốn đầu tư hạ tầng viễn thông rộng lớn (mức chừng dùng Smartphone chỉ tăng kể từ 78 bên trên 1000 dân năm 1989 lên 282 năm 2000)
mức chừng dùng Smartphone địa hình 660 người bên trên 1000 dân (2005)

Điện thoại - di động: 25.3 triệu (Raport Telecom Team 2005)
Điện thoại - cố định: 12.5 triệu (Raport Telecom Team 2005)

Tôn giáo bên trên Ba Lan

Công giáo Roma			87.6%
Không xác định			7.1%
Khác			3.1%
Thuyết vật linh			2.2%

Ba Lan, với 38.544.513 dân cư, sở hữu số lượng dân sinh tấp nập loại tám ở châu Âu và tấp nập loại sáu nhập Liên minh châu Âu. Quốc gia sở hữu tỷ lệ số lượng dân sinh 122 người bên trên từng km vuông (328 từng dặm vuông).

Trong trong năm thời gian gần đây, số lượng dân sinh Ba Lan đang được sở hữu sự suy tách tự sự ngày càng tăng thiên di và tách tỷ trọng sinh. Kể kể từ Khi Ba Lan thâm nhập Liên minh châu Âu vào trong ngày 1/5 năm 2004, một trong những lượng đáng chú ý người Ba Lan đang được thiên di đi ra quốc tế, đa phần là cho tới Vương quốc Anh, Đức và Ireland nhằm dò la tìm kiếm thời cơ thao tác chất lượng rộng lớn. Với ĐK kinh tế tài chính ngày 1 nâng cấp và nút lương bổng khoảng của Ba Lan hiện nay đang được ở tầm mức 70% nút khoảng của EU nhập năm năm 2016, Xu thế này chính thức tách nhập trong năm 2010 và nhân lực đang được trở thành vô nằm trong quan trọng ở nước này.

Bộ trưởng Phát triển Ba Lan Mateusz Morawiecki đang được lôi kéo người Ba Lan ở quốc tế nên trở lại Ba Lan. Người thiểu số nằm trong dân tộc bản địa Ba Lan vẫn tồn tại hiện hữu ở nhiều vương quốc láng giềng như Ukraine, Belarus và Litva, tương tự ở nhiều vương quốc không giống. Tổng nằm trong, số người Ba Lan sinh sống ở quốc tế được dự trù là khoảng chừng trăng tròn triệu. Số số lượng dân cư Ba Lan ấn định cư bên trên quốc tế tối đa là ở Hoa Kỳ, Đức, Anh và Canada. Tổng tỷ suất sinh(TFR) bên trên Ba Lan được dự trù nhập năm năm 2016 là 1 trong những,39 con trẻ em/ 1 phụ phái nữ. Ba Lan có tính tuổi hạc khoảng là 41,1 tuổi hạc.

Văn hóa Ba Lan sở hữu lịch sử vẻ vang lâu nhiều năm mặt hàng ngàn năm, sở hữu tác động kể từ cả phương Đông và phương Tây.

"Ngày trả lương" tự Józef Chełmoński; vẽ năm 1869

Ngày ni, tất cả chúng ta vẫn thấy những tác động bại nhập bản vẽ xây dựng, văn hóa truyền thống dân gian tham và nghệ thuật và thẩm mỹ Ba Lan. Ba Lan cũng trực thuộc vùng tác động kể từ những nước như Ý, Đế chế Ottoman, Pháp và Mỹ. Giáo hoàng John Paul II, Fryderyk Chopin, Mikołaj Copernicus, Lech Wałęsa, Henryk Sienkiewicz, Adam Mickiewicz, Jan Matejko, Marie Curie, Roman Polański, Witold Gombrowicz và nhiều người không giống đều là công dân Ba Lan.

Hội họa
Kiến trúc
Âm nhạc
Sân khấu
Điện ảnh

Điện hình ảnh Ba Lan chính thức từ thời điểm năm 1902, trải qua không ít dịch chuyển lịch sử vẻ vang đang được đạt được một trong những trở thành tựu và hiện giờ đang nhập quy trình hội nhập với toàn cầu.

Những đồ ăn có tiếng của ẩm thực ăn uống Ba Lan bao gồm bigos, kiełbasa, barszcz (súp củ cải đỏ), czernina (súp tiết vịt), schabowy z kapustą, pierogi, gołąbki và nhiều số khoai tây không giống.

Chỉ số cải tiến và phát triển nhân loại 2005: Hạng 36/177 vương quốc.
Phóng viên ko biên cương chỉ số tự tại báo mạng toàn cầu 2005: Hạng 53/167 vương quốc.
Chỉ số tự tại kinh tế tài chính 2005: Hạng 41/155 vương quốc.
Chỉ số thay đổi sơ lược 2005: Hạng 21/25 vương quốc.

Du lịch Ba Lan
Ngày nghỉ ngơi lễ bên trên Ba Lan
Danh sách những thành tháp bên trên Ba Lan
Danh sách những TP.HCM Ba Lan
Danh sách những chủ thể tương quan cho tới Ba Lan
Danh sách anh hùng Ba Lan
Các lực lượng vũ trang Ba Lan
Tỉnh của Ba Lan
Đội tuyển chọn soccer vương quốc Ba Lan

^ Việc vận dụng Cơ đốc giáo ở Ba Lan được không ít người Ba Lan, bất kể bọn họ bám theo tôn giáo nào là hay là không sở hữu tôn giáo, coi bại là 1 trong những trong mỗi sự khiếu nại cần thiết nhất nhập lịch sử vẻ vang tổ quốc của mình, vì như thế đó là sự khiếu nại thống nhất những cỗ lạc Ba Lan.^[5]
^ The area of Poland, as given by the Central Statistical Office, is 312.679 km² (120.726 dặm vuông Anh), of which 311.888 km² (120.421 dặm vuông Anh) is land and 791 km² (305 dặm vuông Anh) is internal water surface area.^[9]

^ Constitution of the Republic of Poland, Article 27.
^ Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 [National-ethnic, linguistic and religious structure of Poland. National Census of Population and Housing 2011] (PDF) (bằng giờ đồng hồ Ba Lan). Central Statistical Office. năm ngoái. ISBN 978-83-7027-597-6. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 8 mon 8 năm 2019. Truy cập ngày một mon 6 năm 2021.
^ Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 [Population. Number and demographical-social structure. National Census of Population and Housing 2011] (PDF) (bằng giờ đồng hồ Ba Lan). Central Statistical Office. 2013. ISBN 978-83-7027-521-1. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 26 mon 7 năm 2018. Truy cập ngày một mon 6 năm 2021.
^ "Special Eurobarometer 493, European Union: European Commission, September 2019, pages 229–230". ec.europa.eu (bằng giờ đồng hồ Anh). Lưu trữ phiên bản gốc ngày 11 mon 3 năm 2021. Truy cập ngày 3 mon 10 năm 2020.
^ Christian Smith (1996). Disruptive Religion: The Force of Faith in Social-movement Activism. Psychology Press. ISBN 978-0-415-91405-5. Truy cập ngày 9 mon 9 năm 2013 – qua quýt Google Books.
^ "The Act of ngày 29 mon 12 năm 1989 amending the Constitution of the Polish People's Republic". Internetowy System Aktów Prawnych. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 19 mon 10 năm 2020. Truy cập ngày 18 mon 10 năm 2020. (bằng giờ đồng hồ Ba Lan)
^ GUS. "Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku". Lưu trữ phiên bản gốc ngày 30 mon 10 năm 2018. Truy cập ngày một mon 6 năm 2021.
^ demografia.stat.gov.pl/. "Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial division. As of ngày 31 mon 12 năm 2019". stat.gov.pl. Bản gốc tàng trữ ngày 18 mon 6 năm 2020. Truy cập ngày một mon 6 năm 2021.
^ Lỗi chú thích: Thẻ sai; không tồn tại nội dung nhập thẻ ref mang tên CSO_2008
^ "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Lưu trữ phiên bản gốc ngày 24 mon 3 năm 2021. Truy cập ngày 11 mon 10 năm 2020.
^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 8 mon 3 năm 2020. Truy cập ngày 30 mon 10 năm 2019.
^ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Lưu trữ phiên bản gốc ngày trăng tròn mon 3 năm 2019. Truy cập ngày trăng tròn mon 3 năm 2020.
^ "Human Development Report 2020" (PDF) (bằng giờ đồng hồ Anh). United Nations Development Programme. ngày 10 mon 12 năm 2019. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 15 mon 12 năm 2020. Truy cập ngày 10 mon 12 năm 2019.
^ Trần Văn Chánh. Từ điển Hán-Việt — Hán ngữ cổ điển và văn minh. Nhà xuất phiên bản Từ điển Bách khoa. Năm năm trước. Trang 2420.
^ "One of the greatest calamities in European history began in 1347 when bubonic plague struck, brought to tát Italy, it is thought, by a group of Genoese returning trang chính through Sicily and Pisa from Caffa in Krym. Their fortress there had been besieged by Mongol invaders who had suddenly begun to tát die of a disease that caused Black, blood-oozing swellings and immense pain....By 1351, it had spread over most of Europe. The only areas which escaped were Milan, Poland, Belgium, eastern Germany and part of southwest France." (Page 235 of "Timelines of World History" by John B. Teeple, ISBN 0-7894-8926-0 www.dk.com Dorling Kindersley).
^ Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford University Press. tr. 699. ISBN 978-0-19-820171-7 – qua quýt Google Books.
^ "Historia Centrum Praw Kobiet" [History of the Women's Rights Center]. Centrum Praw Kobiet (bằng giờ đồng hồ Ba Lan). 2012. Bản gốc tàng trữ ngày 2 mon 3 năm năm ngoái.
^ "Frauen, www.eurotopics.net". Bản gốc tàng trữ ngày 2 mon hai năm năm trước.
^ "Bordering on madness: Belarus mistreats its Polish minority". The Economist. ngày 16 mon 6 năm 2005. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 17 mon 12 năm 2005. Truy cập ngày 28 mon 7 năm 2011.
^ "Accident Database". AirDisaster.com. Bản gốc tàng trữ ngày 5 mon 11 năm 2015. Truy cập ngày 12 mon 12 năm 2010.
^ Adamowski, Jaroslaw (ngày 15 tháng tư năm 2016). "Poland's Defense Minister: Military Modernization Program Underfunded". Lưu trữ phiên bản gốc ngày 28 mon 7 năm 2020. Truy cập ngày 5 mon 12 năm 2019.
^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. ngày 18 mon một năm 2013. Bản gốc tàng trữ ngày 18 mon một năm 2013. Truy cập ngày 5 mon 12 năm 2019.{{Chú quí web}}: Quản lý CS1: bot: hiện trạng URL ban sơ ko rõ ràng (liên kết)
^ "Polish Navy to tát Acquire New Submarine". Defense News. Truy cập ngày 14 mon 12 năm 2014.^{[liên kết hỏng]}
^ Jan Cienski, Warsaw, Poland’s growth defies eurozone crisis Financial Times, ngày một mon 7 thời điểm năm 2012. Internet Archive.
^ Schwab, Klaus. "The Global Competitiveness Report 2010–2011" (PDF). World Economic Forum. tr. 27 (41/516). Lưu trữ (PDF) phiên bản gốc ngày 6 mon 12 năm 2010. Truy cập ngày 25 tháng tư năm 2011.
^ PAP, 9 May 2013 Polska żywność – fundament polskiego eksportu – 2012 kolejnym rokiem rekordowego eksportu żywności. Ministerstwo Skarbu Państwa (Internet Archive).
^ GUS, Najwięksi partnerzy handlowi Polski: kto kupuje nasze produkty? 9 July năm trước (Internet Archive)
^ Ministerstwo Gospodarki, Polska – kierunki eksportu i najchętniej kupowane produkty z naszego kraju. 8 December 2013 Euro-Dane:: Ekonomia Unii Europejskiej (Internet Archive). Most important importers of Poland's 2012 exports, graph. Manifo (Wayback).
^ Workman, Daniel (ngày 2 mon 3 năm 2019). "Poland's Top Trading Partners". World's Top Exports. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 12 mon 10 năm 2016. Truy cập ngày 27 mon 3 năm 2019.
^ "[Interview] Poland ready to tát be EU budget net contributor". Lưu trữ phiên bản gốc ngày trăng tròn tháng tư năm 2020. Truy cập ngày 5 mon 12 năm 2019.
^ "GDP per capita in PPS". ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Lưu trữ phiên bản gốc ngày trăng tròn mon một năm 2015. Truy cập ngày 2 mon 11 năm 2019.
^ Patrycja Maciejewicz, Leszek Baj, Polska żywność jedzie w świat. Pełno niespodzianek 2012-04-07, Wyborcza.biz (Internet Archive).
^ PAP, Więcej niż 80 proc. eksportu żywności z Polski to tát przetworzone produkty spożywcze ngày 10 mon 10 năm năm trước Portal Spozywczy.pl (Internet Archive).
^ Wiesław Łopaciuk, Padł rekord wartości eksportu produktów rolno-spożywczych z Polski. Powód: słaby złoty Rzeczpospolita, ngày 27 mon một năm 2012 (Internet Archive). "Z analizy "Rzeczpospolitej" wynika, że łączna wartość eksportu produktów rolno-spożywczych Polski mogła w 2011 r. sięgnąć 62 mld zł. W porównaniu z 2010 r. była o niemal 17 proc. wyższa."
^ Dorota Szałtys (tháng 10 năm 2012). "Współczesne migracje zagraniczne Polaków-w świetle badań bieżących i wyników NSP 2011" [Contemporary international migration of Poles – according to tát surveys, research, and the population census of 2011] (PDF). 3rd International Scientific Conference "Quality and living conditions and demographic processes in Central Europe in modern times" (bằng giờ đồng hồ Ba Lan). Lưu trữ (PDF) phiên bản gốc ngày 15 mon 3 năm 2020. Truy cập ngày 23 mon một năm 2015.
^ Karolina Nowakowska (ngày 24 mon 10 năm 2014). ""Polska mnie rozczarowała". W emigracji nie chodzi już tylko o pieniądze" ["Poland has disappointed bủ." Migration is not just about the money] (bằng giờ đồng hồ Ba Lan). gazetaprawna.pl. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 11 mon 3 năm 2020. Truy cập ngày 23 mon một năm 2015.
^ "Young, Under-employed, and Poor in Poland". Worldbank.org. ngày 10 mon hai năm năm trước. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 5 mon 12 năm 2019. Truy cập ngày 3 mon 6 năm 2014.
^ Christian Dustmann; Tommaso Frattini; Anna Rosso (2012). "The Effect of Emigration from Poland on Polish Wages" (PDF). Số 29/12. Centre for Research and Analysis of Migration Department of Economics, University College London. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày trăng tròn mon 3 năm 2020. Truy cập ngày 18 mon một năm 2015.
^ "Unemployment by sex and age - monthly average". appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 9 mon 8 năm 2019. Truy cập ngày 29 mon 11 năm 2019.
^ CNN, Ivana Kottasová. "Brain drain claimed 1.7 million youths. So this country is scrapping its income tax". CNN. Lưu trữ phiên bản gốc ngày 30 mon 7 năm 2019. Truy cập ngày 30 mon 7 năm 2019.

Tìm hiểu tăng về Poland tại những dự án công trình liên quan
	Từ điển kể từ Wiktionary
	Tập tin cẩn phương tiện đi lại kể từ Commons
	Tin tức kể từ Wikinews
	Danh ngôn kể từ Wikiquote
	Văn khiếu nại kể từ Wikisource
	Tủ sách giáo khoa kể từ Wikibooks
	Tài vẹn toàn học hành kể từ Wikiversity

Sejm - Sejm - lower chamber of the Parliament
Senat Lưu trữ ngày 15 mon 6 năm 2006 bên trên Wayback Machine - Senate - upper chamber of the Parliament
Prezydent Lưu trữ ngày 15 mon 6 năm 2006 bên trên Wayback Machine - President of the Republic of Poland, Tổng thống
KPRM - Prime Minister's Office
Sąd Najwyższy Lưu trữ ngày 3 tháng tư năm 2005 bên trên Wayback Machine - Supreme Court
Trybunał Konstytucyjny Lưu trữ ngày 18 tháng tư năm 2009 bên trên Wayback Machine - Constitutional Tribunal
National Bank of Poland
The Poland.pl portal
Warsaw Stock Exchange
GUS - Central Statistical Office

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Ba Lan.

Polish Guide of the Ministry of Foreign Affairs (poland.gov.pl) Lưu trữ ngày 29 mon 10 năm 2008 bên trên Wayback Machine
Polish National Tourist Office (poland-tourism.pl, a part of pot.gov.pl) Lưu trữ ngày 14 mon 6 năm 2006 bên trên Wayback Machine
Parks in Poland National parks, wetlands, biosphere reserves and other protected areas

Các trang web giờ đồng hồ Anh về Ba Lan

sửa

poland.gov.pl - the governmental page about Poland for international visitors Lưu trữ ngày 29 mon 10 năm 2008 bên trên Wayback Machine
Polish Forums - discussions about Poland and Polish people
Centreurope.org: Poland section
World History Database Chronology of Poland Lưu trữ ngày 29 mon 8 năm 2006 bên trên Wayback Machine
Poland main cities satellite views. Latitude and longitude coordinates Lưu trữ ngày 14 mon một năm 2007 bên trên Wayback Machine

Tin tức vày giờ đồng hồ Anh về Ba Lan

sửa

Warsaw Voice, an English-language newspaper
Warsaw Business Journal, an English-language newspaper Lưu trữ ngày 17 mon một năm 2021 bên trên Wayback Machine
PolBlog - Polish News Site Lưu trữ ngày 7 mon hai năm 2006 bên trên Wayback Machine
- Google News listing stories about Poland

Tin tức vày giờ đồng hồ Pháp về Ba Lan

sửa

Święta Polska News, a French-language newspaper about Poland and Polish communauties all over the World^{[liên kết hỏng]}

Bản mẫu:Ba Lan

Bản mẫu:Baltic Bản mẫu:Các vương quốc Slav